De Groenen in het Europees Parlement bespraken op 8 juli de kwestie Kosovo met twee experts. "De toekomst van Kosovo is gebaat bij een flinke dosis pragmatisme van alle betrokkenen," concludeert Joost Lagendijk (GroenLinks).
"Voor het eerst sinds tijden is er hoopgevend nieuws uit Belgrado," verklaarde Balkan-expert professor Judy Batt. Zij gaf de Groenen een toelichting over de nieuwe Servische regering die juist maandag (7 juli) was geïnstalleerd. "Ook de regering Cvetkovic blijft tegen de onafhankelijkheid van Kosovo. De nieuwe regeringspartijen blijven volhouden dat Kosovo onderdeel is van Servië. Maar er zijn tekenen dat zij zich pragmatischer zal opstellen dan haar voorganger."
Smokkel en corruptie
De nieuwe minister voor Kosovo in Belgrado heeft laten blijken het beleid meer af te willen stemmen op de Serviërs die daar wonen, en minder op de politieke idealen die in Belgrado leven. Ook lijkt de nieuwe regering serieus te willen strijden tegen de misdaad en corruptie in de overwegend Servische delen van Kosovo. Leidende figuren in veel Kosovaars-Servische gemeenten zijn in het zadel geholpen door de vorige regering. Zij profiteren van de onduidelijke situatie met smokkel en corruptie.
Rechtstaat
De EU heeft een missie naar Kosovo gestuurd om de rechtstaat op te bouwen en te versterken. Tot nu toe keerden de Serviërs zich resoluut tegen deze missie, omdat zij daarin een erkenning van de onafhankelijkheid zagen. "Voor het eerst heeft de Servische minister van Buitenlandse Zaken nu gezegd dat hij in principe niet tegen de aanwezigheid van de EU in Kosovo is, maar dat hij wel wil onderhandelen over de voorwaarden," zei Batt. "Dit is een belangrijke stap en duidt er op dat we misschien in de praktijk wel kunnen samenwerken."
Honderd jaar
Hoewel Batt dacht dat Belgrado de strijd tegen Kosovo's onafhankelijkheid met juridische middelen zal voortzetten, was ze toch redelijk optimistisch over de toekomst: "Ik verwacht dat de Serviërs nog zeker honderd jaar zullen blijven vinden dat de grenzen van het land verkeerd liggen, maar dat er naar verloop van tijd niemand meer is die er iets aan wil doen."
Muziek in mijn oren
Ook Genoveva Ruiz-Calavera, hoofd van de afdeling Kosovo van de Europese Commissie, was gematigd optimistisch. "De nieuwe minister voor Kosovo is een pragmatische Serviër uit Kosovo, geen ideologische scherpslijper. Hij heeft gezegd dat hij vooral oplossingen in Kosovo gaat zoeken en zich vooral bezig gaat houden met de levensstandaard van de Serviërs die daar wonen. Dat was echt muziek in mijn oren."
"We hielden rekening met nieuwe etnische zuiveringen, grootschalig geweld en aanslagen na Kosovo's onafhankelijkheidsverklaring op 17 februari. Ondanks enkele ernstige ongeregeldheden, zijn geen van de apocalyptische scenario's uitgekomen," verzuchtte Ruiz-Calavera. "De EU mag best een beetje trots zijn op de bijdrage die zij hier aan heeft geleverd."
Kanttekeningen
Er waren ook kanttekeningen bij het - voorzichtige - optimisme. De Kosovaarse Albanezen hebben tot nu toe braaf het advies opgevolgd van hun Westerse vrienden. Zij hebben een multi-etnische staat opgericht met zeer uitgebreide minderheidsrechten. Ook in staatssymbolen zoals de vlag en het volkslied is de Albanese afkomst van de grote meerderheid van de Kosovaren niet terug te vinden. Des te meer de Europese ambities. Maar sommige Albanezen beginnen te morren over de in hun ogen dociele houding van hun leiders.
Kosovo CO2
Ook waren de Groenen kritisch over de gigantische bruinkoolcentrale die de Kosovaarse regering wil gaan bouwen. Deze centrale, Kosovo C geheten, zou veel meer elektriciteit produceren dan Kosovo nodig heeft en een geweldige milieuvervuiling aanrichten: behalve de CO2-uitstoot, ook de ravage van de open mijnschachten, de afvoer van afvalwater en de hoge concentraties fijnstof.
Ruiz-Calavera kondigt tot slot de donorconferentie aan die de Europese Commissie vrijdag 11 juli organiseert. Daarmee hoopt Kosovo geld binnen te halen om de economie uit het slop te trekken. Joost Lagendijk vertegenwoordigt op de conferentie het Europees Parlement.
Zie ook: