Deze week debatteerde de Tweede Kamer over het opslaan van vier vingerafdrukken van iedere burger in een centrale database om die te kunnen gebruiken voor opsporing. Kathalijne Buitenweg vindt het betreurenswaardig dat Nederland meer gegevens vraagt dan de Europese wetgeving eist.
Nederland gaat zelfs regelrecht in tegen een advies van het Europees Parlement over het opslaan van alle gevoelige gegevens. Buitenweg vindt het onbegrijpelijk dat er in Nederland niet meer discussie is ontstaan over het opslaan van vingerafdrukken van alle Nederlanders. Niet alles wat technisch mogelijk is, is ook maatschappelijk wenselijk.
Al in 2004 werd door de regeringen van de lidstaten het besluit genomen om vanaf juli 2009 alleen nog paspoorten uit te geven met daarin een gelaatsscan en twee vingerafdrukken. Het Europees Parlement heeft toen geadviseerd om deze vingerafdrukken niet centraal op te slaan, om te voorkomen dat het voor doeleinden wordt gebruikt waar het niet voor verzameld is. De vingerafdrukken zouden via een chip in het paspoort af te lezen zijn, uitsluitend om te kunnen beoordelen over de aanvrager van het paspoort ook de persoon is die het reisdocument in handen heeft.
Staatssecretaris Bijleveld wil twee vingerafdrukken toevoegen, en deze vier vingerafdrukken plus gelaatscan van iedere Nederlander gaan opslaan in een centrale opslag en deze toegankelijk maken voor opsporingsdoeleinden. Kathalijne Buitenweg: "Dit is dus niet vanuit Brussel opgelegd, maar echt een plan van de Nederlandse regering. Eigenaardig dat het wetsvoorstel vooral leest als een technische aanpassing, en dat daarin onvoldoende duidelijk gemaakt wordt wat de redenen zijn waarom Nederland verder wil gaan dan het Europese voorstellen of de wet in de Verenigde Staten."
Vingerafdrukken betrouwbaar?
De staatssecretaris erkent dat het scannen van vingerafdrukken een groot foutenpercentage kent, maar hoopt dat te beperken door meerdere vingerafdrukken op te slaan. Het foutenpercentage kan wel tot grote gevolgen leiden voor individuele burgers. Wanneer in het belang van het onderzoek alle vingerafdrukken op een plaats van delict worden nagetrokken, bestaat er een aanzienlijk kans dat er onschuldige burgers als verdacht worden bestempeld. Buitenweg: “Dit is een fundamentele wijziging, waarin de overheid alle burgers als potentiële verdachten ziet. Het principe dat de overheid mensen met rust laat die in alle waarschijnlijkheid niets verkeerds hebben gedaan wordt opnieuw doorbroken.” Volgens Buitenweg is ook onvoldoende aandacht voor het feit dat identiteitsdiefstal de snelst groeiende vorm van misdaad is.
Identiteitsdiefstal
Door vingerafdrukken op te nemen in paspoorten wordt het moeilijker om ze na te maken. Maar het wordt niet onmogelijk. "Als je vingerafdruk eenmaal is gestolen, blijft die gestolen. Je kunt niet, zoals bijvoorbeeld bij creditcardgegevens of je Pincode het geval is, een nieuwe aanvragen. Iemand die je vingerafdruk steelt, kan je het leven flink zuur maken. En dat terwijl wij allemaal de hele dag overal vingerafdrukken achterlaten. Als je nu al van de Russische maffia via internet voor vijf euro iemands creditcardgegevens kan kopen, kan je er donder op zeggen dat binnenkort ook de vingerafdrukken van mensen te koop zullen worden aangeboden," aldus Buitenweg.